Twente (Nedersaksisch: Tweante, Twente) is een landstreek in het oosten van Nederland, die het oostelijke deel van de provincie Overijssel omvat, evenals het tot Gelderland behorende Rietmolen. De bewoners heten Twentenaren of (informeel) Tukkers. In het westen en noorden grenst het aan de eveneens Overijsselse streek Salland. Daarbij vormt de Regge bij Nijverdal de grens vormt. In het zuiden grenst Twente aan de Achterhoek (provincie Gelderland), in het zuidoosten aan de Duitse Kreis Borken en in het oosten en noorden aan de eveneens Duitse Grafschaft Bentheim. Daar wordt de Dinkel als natuurlijke grens beschouwd.

In oude geschriften is Twente achtereenvolgens terug te vinden als Tuianti (797), Tueanti (799), Thuehenti (851), Tuente (11e eeuw) en tenslotte Twente of Twenthe. Voor de herkomst van deze naam zijn twee theorieën gangbaar. De eerste en oudste gaat terug tot de zestiende eeuw toen men Twente identificeerde als het woongebied van de Germaanse stam de Tubanten die bekend was uit de Romeinse oudheid. De tweede theorie is gebaseerd op de gelijkenis tussen de namen Twente en Drenthe. Zoals de naam Drenthe is afgeleid van het telwoord drie, denkt men dat Twente is afgeleid van het woord twee. Vóór de elfde of twaalfde eeuw grensden de gouwen Drenthe en Twente nog aan elkaar.

Er zijn maar weinig gebieden in Nederland die als regio zo lang bestaan als Twente. Al meer dan duizend jaar kon het een eenheid blijven. De oudste aanwijzingen zijn de derde eeuwse opschriften op altaarstenen uit de muur van Hadrianus, een Romeinse verdedigingslinie in Noord-Engeland. Hierop wordt verwezen naar ‘cives Tuihanti’, burgers van Twente. Uit latere schriftelijke gegevens blijkt dat aan het eind van de achtste eeuw gesproken werd over het gouw Twenthe. Dit was een boerenvrijstaatje, bestuurd door een edelman die door vrije boeren gekozen werd.